Бо вуҷуди таъкиди Эмомалӣ Раҳмон, раиси ҷумҳури Тоҷикистон, дар бораи ҷалб накардани донишҷӯён ва хонандагон ба пешвозгирии мансабдорон ва машқҳои идона, садҳо донишҷӯи Донишгоҳи давлатии Хуҷанд ба номи Бобоҷон Ғафуров маҷбур шудаанд, ки дар омодагиҳои маросими расмии Ҷашни Наврӯз иштирок кунанд.
Наврӯзи расмӣ бо иштироки президент ва меҳмонон
Имсол ҷашни асосии Наврӯз дар шаҳри Хуҷанд баргузор мешавад. Гарчанде санаи расмии он ҳанӯз эълон нашудааст, интизор меравад, ки дар он Эмомалӣ Раҳмон ва ҳамтоёнаш аз Қирғизистон ва Ӯзбекистон иштирок кунанд.
Барои пешвози меҳмонон ва омодагии чорабинӣ, маршировкаи оммавӣ дар шаҳр идома дорад, ки дар он беш аз 14 000 донишҷӯ ва хонандаи мактабҳои миёнаву олӣ иштирок доранд.
Ҷалби иҷборӣ ва ноадолатӣ
Бисёре аз донишҷӯёни Донишгоҳи давлатии Хуҷанд мегӯянд, ки онҳоро маҷбуран ба маршировка мебаранд. Яке аз донишҷӯён бидуни зикри ном ба TajNews гуфт:
“Танҳо духтарони навхонадорро озод карданд, ҳама дигар маҷбур ҳастанд, ки иштирок кунанд. Агар саркашӣ кунем, моро таҳдид ба хориҷ кардан ё мушкил дар супоридани имтиҳонҳо мекунанд.”
Реаксияи мақомот: Хомӯшӣ ва баҳонаҳо
Ҳангоми тамос барои шарҳи мақомот, Вазорати фарҳанг масъулияти ҷалби донишҷӯёнро рад кард. Раёсати маорифи вилояти Суғд изҳор дошт, ки бе иҷозати ҳукумат дар ин бора маълумот дода наметавонанд. Хадамоти матбуотии ҳокими Суғд ҳатто гуфт:
“Ин гапҳоро гуфтан мумкин нест, баъзе масъалаҳои амниятӣ ҳастанд, ки бояд махфӣ боқӣ монанд.”
Фармони президент, ки иҷро намешавад
Эмомалӣ Раҳмон борҳо таъкид кардааст, ки хонандагон ва донишҷӯён набояд маҷбурӣ ба пешвозгирии мансабдорон ва машқҳои идона ҷалб шаванд. Дар Рӯзи дониш, ӯ бо шиддат изҳор дошт:
“Кӯдаконро мебароред дар сари роҳ рост мемонед, чӣ гуноҳ доранд бечораҳо? Барои сафарҳои президент ҳам накунед ин корҳоро! Ман инро манъ кардам, боз мебинам.”
Аммо маълум мешавад, ки фармонҳои расмии президент дар амал иҷро намешаванд, ва ҷалби иҷбории донишҷӯён идома дорад.
Фишор ба донишҷӯён ва нақзи ҳуқуқ
Ҷалби иҷбории донишҷӯён ба маршировкаҳо солҳо боз баҳсбарангез аст. Бисёре аз онҳо мегӯянд, ки агар иштирок накунанд, таҳти таҳдиди хориҷ кардан аз донишгоҳ ё мушкилоти академикӣ қарор мегиранд.
Бо вуҷуди интиқодҳои зиёд, мақомоти маориф ин амалро як анъана ва тарбияи ватандӯстӣ мешуморанд. Аз ҷумла, Имомзода Муҳаммадюсуф, вазири пешини маориф гуфта буд:
“Аз як чизи хасакӣ ин қадар проблема насозед.”
Хулоса: Тақдири донишҷӯён дар сояи зоҳирпарастӣ
Бо назардошти воқеиятҳои мавҷуда, маълум мешавад, ки ҷавонон ва донишҷӯёни тоҷик ҳанӯз ҳам ҳамчун абзор барои чорабиниҳои расмии ҳукумат истифода мешаванд.
Фармонҳои президент ҳам дар сатҳи маҳаллӣ иҷро намешаванд ва донишҷӯён маҷбур боқӣ мемонанд, ки дар иқдомҳое иштирок кунанд, ки ба ҳуқуқи онҳо мухолиф аст.
