Ҳодисаи ахир дар Донишгоҳи славянии Русияву Тоҷикистон, ки хабарнигори “Азия-Плюс”-ро барои “номувофиқ будани либос” аз дохили бино берун карданд, як бор дигар нишон дод, ки дар кишвар дастрасии журналистон ба иттилоот то куҷо осебпазир мондааст.
“Ҷинс” сабаби манъи иттилоъ?
Ба гуфтаи шоҳидон, хабарнигори “Азия-Плюс”, ки мехост бо ректори навтаъини донишгоҳ — Иброҳимзода Илҳомуддин — мусоҳиба анҷом диҳад, аз ҷониби кормандони муассиса аз дохили бино берун карда шуд. Сабаб — “либоси номувофиқ”: шими ҷинс ва пойафзоли варзишӣ.
Яке аз кормандон, Қудратулло Мирзоев, ба Asia-Plus гуфтааст, ки ин амал бо дастури шахсии ректор сурат гирифт. Бо ин роҳ, хабарнигор аз суҳбат ва гирифтани иттилоъ маҳрум шуд.
Хилофи қонун ва арзишҳои озодии матбуот
Бар асоси Қонуни Ҷумҳурии Тоҷикистон “Дар бораи матбуот ва дигар воситаҳои ахбори омма”, чунин рафтор хилофи қонун аст.
- Моддаи 5 (б) мегӯяд, ки журналист ҳуқуқ дорад ба мақомоти давлатӣ барои гирифтани иттилоот муроҷиат кунад ва онро гирад.
- Моддаи 7 таъкид мекунад, ки “барои иҷрои вазифаи журналистӣ монеи сунъӣ эҷод кардан манъ аст”.
Инчунин, Конститутсияи Тоҷикистон, моддаи 30, ҳуқуқи ҳар шаҳрвандро ба ҷустуҷӯ ва паҳн кардани иттилоот кафолат медиҳад.
Яъне, амали ректори навтаъин — на танҳо беэҳтиромӣ ба намояндаи ВАО, балки нақзи мустақими ҳуқуқи шаҳрвандӣ ва меъёрҳои қонуни амалкунанда мебошад.
Чаро донишгоҳҳо бояд намуна бошанд, на монеа?
Донишгоҳ ҷойи илм ва фарҳанг аст. Аз раҳбари чунин муассиса интизор меравад, ки озодандешӣ, муоширати демократӣ ва эҳтиром ба матбуотро ташвиқ кунад, на маҳдудият.
Агар дари донишгоҳ барои журналист баста бошад, пас дари дониш барои ҷомеа ҳам баста мешавад.
Дар кишваре, ки озодии баён ва дастрасӣ ба иттилоот аллакай зери фишор қарор дорад, чунин амал — новобаста аз баҳонаи “либос” — паёми нигаронкунанда мефиристад:
озодӣ аз зоҳир сар мешавад, вале маҳдудият аз ҳамин ҷузъи хурд оғоз мегардад.
Мавқеи ректор бояд равшан шавад
Иброҳимзода Илҳомуддин, ки қаблан директори Институти илмӣ-таҳқиқотии “Сайёҳӣ ва соҳибкорӣ” дар назди Донишгоҳи байналмилалии сайёҳӣ ва соҳибкории Тоҷикистон буд, ҳоло вазифаи баланди ректориро ишғол мекунад.
Вале аз чунин шахсиятҳо ҷомеа интизори шаффофият, таҳаммул ва фарҳанги гуфтугӯ дорад, на “дарбонҳои зеҳнӣ”.
Ҳоло саволи асосӣ ин аст:
агар як рӯзноманигор бо ҷинс ба донишгоҳ роҳ наёбад, пас озодии сухан бо чӣ пӯшад?
Нуқтаи ниҳоӣ:
Ин ҳодиса набояд танҳо як баҳси “либос” боқӣ монад. Он санҷиши амалии қонун, эҳтиром ба ҳуқуқи шаҳрванд ва муносибати роҳбарони давлатӣ бо ВАО аст. Агар қонун дар даромадгоҳи донишгоҳ иҷро нашавад, пас аз кӣ метавон умеди риояи он дошт?
Шоҳиди ҳодисаи муҳим шудед?
Иттилоъ, акс ё видео фиристед — маводҳо махфона баррасӣ мешаванд.
