Тоҷикҳо дар ҷанги Украина: чӣ гуна муҳоҷирон ва маҳбусони Тоҷикистон ба артишии Русия ҷалб мешаванд

Дар се соли охир садҳо шаҳрвандони Тоҷикистон ба ҷанги Русия алайҳи Украина кашида шудаанд — бархе ба ихтиёр, бисёриҳо зери фишор, гурӯҳе дар иваз ба ваъдаҳои пул, ҳуҷҷати русӣ ё озодшавӣ аз зиндон.
Маълумоти манбаъҳои мустақил нишон медиҳад, ки ҳадди ақалл 1 500 то чанд ҳазор тоҷик метавонад дар ҷониби Русия ҷанг карда бошад. Рақамҳои расмӣ вуҷуд надоранд, вале рӯйхатҳо ва таҳқиқотҳои кушода вазъияти хеле нигаронкунанда нишон медиҳанд.

То чӣ андоза тоҷикҳо дар ҷониби Русия меҷанганд? — маълумоти тасдиқшуда

Камтарин 1 559 нафар дар рӯйхатҳо ҳуҷҷатӣ шудаанд

Лоиҳаи украинӣ «Хочу жить» (Ман мехоҳам зинда бимонам), ки маълумот оид ба ҷалбшудагон, муҳоҷирон ва афроди хориҷиро дар артиши Русия ҷамъ меорад, чунин рақамҳоро нишон медиҳад:

• 931 шаҳрванди Тоҷикистон (вазъ: аввали соли 2025)
  Дар августи соли 2025 628 ном-и дигар нашр шуд — тоҷиконе, ки бо артиши Русия шартнома бастаанд
  

Ҳатто бо ҳисоб кардани эҳтимоли такрор шудани номҳо — ин ҳадди ақалл тақрибан 1 500 нафар-и ҳуҷҷатист, ки ба ҷанг фиристода шудаанд.

Кушташудаҳо: аз 72 то 446 ҳолати тасдиқшуда

• Таҳқиқоти муштараки BBC Russian Service ва Mediazona 72 шаҳрванди Тоҷикистонро, ки дар Украина кушта шудаанд, муайян кард
  Аммо лоиҳаи «Хочу жить» шумораи на кам аз 446 тоҷики ҳалокшударо сабт кардааст
  

Фарқияти бузург нишон медиҳад, ки маълумоти дастрас нопурра аст — ва рақами воқеӣ метавонад хеле бештар бошад.

Чӣ гуна тоҷикҳо ҷалб мешаванд: муҳоҷирон, шартномабандон, маҳбусон

Муҳоҷирон зери фишор

Таҳқиқоти Atlantic Council ва Times of Central Asia нишон медиҳад, ки бисёре аз муҳоҷирони тоҷик дар Русия:

• бо ихроҷ таҳдид мешаванд,
• ваъдаи ҳуҷҷати иқомат мегиранд,
• бо пул фирефта карда мешаванд,
• маҷбур мешаванд ҳуҷҷатҳоро бидуни фаҳмидани мазмун имзо кунанд.

Гуфтан мешавад, ки баъзеҳоро бевосита дар шуъбаҳои пулис ё марказҳои муҳоҷират «мобилизатсия» кардаанд.

Шартномабандон ва “ихтиёриён”

Бисёре аз тоҷикҳо аз бехабарӣ, ниёзмандӣ ва тарси мақомоти Русия шартнома имзо мекунанд.
Аксари онҳо омӯзиши ҷиддии низомӣ намегиранд ва фавран ба фронт фиристода мешаванд.

Маҳбусон – «артиши эҳтиётии» нави Русия

Мақомоти Русия инчунин маҳбусони тоҷикистониро ҷалб мекунанд. Ба онҳо чунин ваъдаҳо дода мешавад:

• озодкунии пурра аз ҷазо,
• маблағи калон,
• шаҳрвандии Русия.

Таҳқиқотҳо нишон медиҳанд, ки бисёре аз маҳбусони фирефташуда дар ҳафтаҳои аввали ҷанг ҳалок мешаванд.

Асирони ҷанг — тоҷикҳои дар Украина боздоштшуда

Al Jazeera мусоҳибаи як тоҷике, ки асири нерӯҳои Украина шудааст, нашр кард. Ӯ дар бораи:

• шароити сахти хидмат,
• табъизи миллӣ аз ҷониби сарбозони рус,
• ва тарси бозгашт ба Русия, ки ӯро ҷазо интизор аст,

қисса мекунад.

Чӣ номаълум мемонад

Бо вуҷуди рӯйхатҳо ва таҳқиқоти журналистӣ, холигиҳо бисёранд:

• маълумоте оид ба захмиҳо, бедаракшудаҳо ва гурехтаҳо нест;
• номаълум аст чанд тоҷик «махфӣ мобилизатсия» шудааст;
• бисёр хонаводаҳо аз тарси мақомоти Русия хомӯшанд;
• ҳукумати Русия ва Тоҷикистон ҳеҷ омори расмӣ намедиҳанд.

Мутахассисон бовар доранд, ки шумораи воқеии тоҷикҳо дар ҷанг зиёдтар аз рақамҳои сабтшуда мебошад.

Чаро тоҷикҳо дар ҷанги бегона мемиранд?

Аксари шаҳрвандони Тоҷикистон ба далели масъалаҳои сиёсӣ намемираданд, балки аз сабаби:

• вобастагии иқтисодӣ аз Русия,
• ҳуқуқи нокифоя ва осебпазирии муҳоҷирон,
• фишори мақомоти русӣ,
• надонистани забон ва ҳуқуқ,
• фиреби ваъдаҳои пул ва ҳуҷҷати Русия.

Яъне, тоҷикҳо барои Ватани худ намемираданд.
Барои манфиатҳои худ намеҷанганд.
Барои амнияти худ намебаранд.

Онҳо ба гӯштхӯрии низомии Русия табдил меёбанд — барои ҷанге, ки ба онҳо ҳеҷ рабт надорад.

Огоҳӣ ба муҳоҷирони тоҷик: чӣ гуна худро ҳифз кардан мумкин аст

TajNews ба тамоми шаҳрвандони Тоҷикистон — бахусус муҳоҷирон дар Русия — муроҷиат мекунад:

1. Ҳеҷ гоҳ ҳуҷҷатеро, ки намефаҳмед, имзо накунед

Шартномаҳои низомиро аксар вақт «анкета» ё «санади муваққатӣ» нишон медиҳанд.

2. Ҳарчанд имкон бошад, ҳуҷҷатҳои русиро ҳамеша дар даст надоред

Онҳо метавонад воситаи фишори пулис шаванд.

3. Аз военкоматҳо, марказҳои “кумак” ва нуқтаҳои ҷамъкунӣ дурӣ ҷӯед

Бисёре аз муҳоҷирон маҳз дар чунин ҷойҳо ба артиш бурда шудаанд.

4. Агар эҳсоси хатар кунед — Русияро тарк кунед

Корро аз даст додан беҳтар аз аз даст додани ҳаёт аст.

5. Агар хешовандатон таҳдид мешавад — ҳама далелҳоро сабт кунед

Сурат, видео, сӯҳбатҳо, шоҳидон — ин метавонад ба наҷоти ҷони ӯ кумак кунад.

Ҷанги бегона, қурбониёни тоҷик

Садҳо тоҷик дар Украина ҷони худро аз даст додаанд.
Аксарият — муҳоҷирони меҳнатии оддӣ, ки байни камбизоатӣ ва фишори мақомоти русӣ мондаанд.

Ин ҷанг ҳеҷ иртиботе бо манфиатҳои Тоҷикистон надорад.
Он ба миллати тоҷик ҳеҷ фоида намеорад.
Он оилаҳоро шикаста, ҷони одамонро мегирад ва мардуми заъифро ба тири сипар табдил медиҳад.

Ҳар як ҷони тоҷик гаронбаҳост.
Нагузоред, ки шуморо ба ҷанги бегона кашанд.

Short URL: https://smtlink.click/otrmdhCopyQR Code