Фарҳод Неъматов, як паноҳҷӯи тоҷик, ки моҳи декабри соли 2024 аз Шветсия бо се духтари хурдсолаш ихроҷ шуд, ҳоло дар боздоштгоҳи шаҳри Хуҷанд нигаҳдорӣ мешавад. Ҳамсари ӯ берун аз Тоҷикистон қарор дошта, то ҳол маълум нест, ки ӯро чӣ интизор аст.

Бо вуҷуди он ки Вазорати корҳои дохилӣ ва дигар ниҳодҳои интизомии Тоҷикистон то ҳол дар бораи парванда ва иттиҳоми расмии зидди ӯ шарҳе надодаанд, чанд манбаи огоҳ ба Радиои Озодӣ гуфтаанд, ки ӯ ба узвият дар «Ҳизби Таҳрир» гумонбар дониста мешавад.

Гумони иртибот бо «Ҳизби Таҳрир» ё таъқиби сиёсӣ?

То ҳол ягон изҳороти расмӣ дар бораи сабабҳои боздошти Неъматов нашр нашудааст, аммо манбаъҳои Радиои Озодӣ мегуянд, ки маводҳои нашршуда дар шабакаҳои иҷтимоии ӯ сабаби бозпурсӣ ва таҳқиқи фаъолиятҳои ӯ шудаанд.

Ба гуфтаи пайвандони ӯ, иттиҳоми иртибот бо «Ҳизби Таҳрир» асос надорад, зеро ӯ ҳамеша бештар маводи танқидӣ менавишт.

Фарҳод Одинаев, як фаъоли мухолифон, ба Радиои Озодӣ гуфтааст:
«Фарҳод бештар танқид мекард ва мавқеи худро баён менамуд. Маълум нест, ки оё танҳо барои якчанд навиштааш ӯро муттаҳам мекунанд ё далелҳои дигар вуҷуд доранд.»

Наздикон: «То ҳол вакили мудофеъ надорад»

Як хешованди Неъматов ба Радиои Озодӣ гуфтааст, ки то кунун се маротиба бо ӯ тамос доштаанд ва барояш хӯрок бурдаанд, вале ӯ ҳанӯз ҳам вакили дифоъ надорад.

«Аҳволаш хуб аст, аммо дар бораи ояндаи парвандааш чизе намедонад. Мо низ намедонем, ки чӣ хоҳад шуд.»

Ҳамзамон, се духтари хурдсоли ӯ барои нигоҳубин ба наздикони оилааш супурда шудаанд.

Чӣ тавр Неъматов аз Шветсия ихроҷ шуд?

Фарҳод Неъматов соли 2019 Тоҷикистонро тарк карда, аввал дар Украина паноҳ бурдааст.

Бо оғози ҷанги Русия алайҳи Украина, ӯ ба шаҳри Гётеборги Шветсия кӯчидааст ва чанд маротиба барои гирифтани паноҳандагии сиёсӣ муроҷиат кардааст, аммо посухи мусбат нагирифт.

Декабри соли 2024 ӯро бо се фарзандаш аз Шветсия ба Тоҷикистон ихроҷ карданд.

Ин дар ҳоле буд, ки созмонҳои ҳомии ҳуқуқи инсон дар бораи хатари истирдоди паноҳҷӯёни тоҷик ба Душанбе ҳушдор дода буданд.

Фарҳод Неъматов – ягона нест: ихроҷи муҳоҷирони сиёсӣ аз Аврупо ба Тоҷикистон идома дорад

Дар солҳои охир чандин муҳоҷири сиёсӣ аз кишварҳои ғарбӣ ба Тоҷикистон истирдод ва аксари онҳо пас аз бозгашт зиндонӣ шудаанд.

Бино ба маълумоти Радиои Озодӣ ва Дидбони Ҳуқуқи Башар (Human Rights Watch), бархе аз шахсони истирдодшуда, бо айбҳои марбут ба гурӯҳҳои мамнуъ маҳкум шудаанд:

• Дилмурод Эргашев, моҳи октябри 2024 аз Шветсия ихроҷ ва ҳоло дар ҳабси пешакӣ қарор дорад.
• Билол Қурбоналиев, узви «Гурӯҳи 24», моҳи ноябри 2023 аз Олмон ба Душанбе истирдод шуд.
• Абдуллоҳи Шамсиддин, писари яке аз фаъолони ҲНИТ, моҳи январи 2023 аз Олмон ихроҷ ва ба 7 соли зиндон маҳкум гардид.
• Ҳизбулло Шовализода
  

  , узви ҲНИТ, соли 2020 аз Австрия истирдод ва ба 20 соли зиндон маҳкум шуд.

Созмонҳои ҳомии ҳуқуқ: Тоҷикистон бояд ба ӯҳдадориҳои байналмилалии худ пойбанд бошад

Созмонҳои байналмилалии ҳомии ҳуқуқ, аз ҷумла Human Rights Watch, пайваста дар бораи хавфи истирдоди мухолифони тоҷик ҳушдор додаанд.

Ба гуфтаи онҳо, тибқи Конвенсияи Женев ва қонунҳои байналмилалӣ, давлатҳо набояд шахсонеро, ки дар ватанашон бо таҳдиди шиканҷа ва таъқиб рӯбарӯ мешаванд, истирдод кунанд.

Аммо, бо вуҷуди ин, Шветсия, Олмон ва чанд кишвари дигари аврупоӣ баъзе муҳоҷирони сиёсиро ба Тоҷикистон баргардонидаанд, ки боиси нигаронии созмонҳои ҳуқуқи инсон шудааст.

Сарнавишти Неъматов чӣ хоҳад шуд?

Айни замон маълум нест, ки парвандаи Фарҳод Неъматов ба куҷо мерасад, аммо бо назардошти таҷрибаи дигар истирдодшудаҳо, эҳтимоли ҳабси дарозмуддати ӯ вуҷуд дорад.

Наздиконаш ва ҳомиёни ҳуқуқ талош доранд, ки сарнавишти ӯро пайгирӣ кунанд, вале бо маҳдуд будани фазои озодии баён ва фаъолияти расонаҳои мустақил, муайян кардани ҷузъиёти қазия душвор боқӣ мемонад.

Созмонҳои ҳомии ҳуқуқи инсон идома медиҳанд, ки қазияи Неъматовро пайгирӣ кунанд ва фишор ба мақомот барои таъмини адолат идома ёбад.

Short URL: https://smtlink.click/uevmqCopyQR Code