Бадахшон Сафарова, сокини 30-солаи ноҳияи Восеъ, маҷбур шудааст, ки барои сарнавишти ду фарзанди хурдсоли худ тасмими мушкил бигирад. Пас аз ҷудоӣ аз шавҳар ва фавти модараш, ӯ дигар наметавонад ба танҳоӣ ҳам кор кунад ва ҳам фарзандонашро тарбия намояд.
Сафарова рӯзи 14-уми март дар суҳбат бо Радиои Озодӣ гуфт, ки бо вуҷуди муҳаббати беандоза ба фарзандонаш, ночор аст онҳоро ба интернат бисупорад, то онҳо таҳсили дуруст гиранд.
“Мехоҳам, ки ба мактаб раванд. Бихонанд. Мисли ман азоб накашанд. Модарам онҳоро нигоҳубин мекард, вале баъди вафоти ӯ ман дигар имконият надорам. Агар кор равам, бе тарбия мемонанд. Бе нигоҳубин мемонанд. Аз ин рӯ, мехоҳам онҳоро дар ягон интернат супорам,” — гуфт ӯ.
Алимент ва мушкилоти зиндагии модари танҳо
Ба гуфтаи Сафарова, шавҳари собиқаш бо оилаи нави худ зиндагӣ мекунад ва ҳар моҳ барои ҳар фарзанд 125 сомонӣ (дар маҷмӯъ 250 сомонӣ) алимент медиҳад. Вале, ба гуфтаи ӯ, падар омода нест кӯдаконро пурра ба парасторӣ бигирад, магар он ки модар комилан аз онҳо даст кашад.
“Ҳар бор маро ҳақорат мекунад. Мегӯяд, ки худат нигоҳубин кун. Гӯё ман мехоҳам зиндагии ӯро вайрон кунам. Вале ман танҳо мехоҳам фарзандонам шароити хубтар дошта бошанд,” — гуфт ӯ.
Сафарова бо фарзандонаш дар шаҳри Душанбе дар як ҳуҷраи иҷора бо шароити душвор зиндагӣ мекунад. Вай мактаб нахондааст ва намедонад, ки барои расмӣ кардани масъала чӣ ҳуҷҷатҳо лозим аст ва ба куҷо бояд муроҷиат кунад.
Қонунгузорӣ ва маҳдудиятҳо барои қабули кӯдакон ба интернат
Дар Вазорати маориф ва илми Тоҷикистон мегӯянд, ки тибқи низомнома танҳо кӯдакони ятими кул ё нимаятим ҳақ доранд ба мактаб-интернатҳо қабул шаванд. Барои модари танҳо имконияти расмӣ додани фарзандонаш ба интернат вуҷуд надорад, магар он ки расман аз онҳо даст кашад.
Хуршед Мавлонов, сухангӯи Вазорати маориф, рӯзи 14-уми март гуфт:
“Ба ғайр аз мактаб-интернатҳо, хонаҳои кӯдакон низ ҳастанд, ки тартиби қабулашон дигар аст. Дар ин ҷо кӯдакони ятими синнашон аз 2-моҳа то 7-сола, кӯдакони хонаи навзодон ва кӯдакони аз фарзандхонӣ радшуда нигаҳдорӣ мешаванд.”
Оқибатҳои пошхӯрии оилаҳо барои кӯдакон
Мушкилоти модарони танҳо ва маҳрум шудани фарзандон аз парастории яке аз волидон солҳост, ки дар ҷомеаи Тоҷикистон ташвишовар боқӣ мондааст.
Тибқи омори расмӣ, дар соли 2024 дар Тоҷикистон 9 ҳазор оила аз ҳам ҷудо шудаанд. Дар натиҷаи ҷудошавии оилаҳо танҳо дар соли 2023 тақрибан 11 ҳазор кӯдак нимаятим мондаанд.
Ин нишон медиҳад, ки ҳар рӯз 28 кӯдак аз тарбияи яке аз волидон маҳрум мешаванд. Ҳарчанд барои модар ё падари танҳо имконияти ба интернат додани кӯдаконашон вуҷуд надорад, қонунгузорӣ ин масъаларо ба таври мушаххас танзим накардааст.
Тасмими Бадахшон Сафарова танҳо як мисоли мушкилоти амиқи иҷтимоиест, ки даҳҳо ҳазор модарони танҳо дар Тоҷикистон бо он рӯбарӯ ҳастанд.
