Бино ба иттилои манобеи ғайрирасмӣ ва изҳороти наздикони маҳбусон, рӯзи 3-юми апрели соли равон ҳашт шаҳрванди Тоҷикистон, ки дар зиндони рақами 26 шаҳри Волгогради Русия нигаҳдорӣ мешуданд, барои иштирок дар ҷанги Украина ба хатти ҷабҳа бурда шудаанд.
Яке аз маҳбусони тоҷик, ки дар ин муассисаи ислоҳӣ қарор дорад, дар паёме ба Радиои Озодӣ гуфт, ки боқимондаи маҳбусони тоҷик зери фишори ҷиддӣ қарор доранд, то шартномаи хизмат дар артиши Русияро имзо намуда, ба ҷанг фиристода шаванд.
Ба гуфтаи ӯ, дар зиндони мазкур беш аз 50 шаҳрванди Тоҷикистон нигаҳдорӣ мешаванд, ки муҳлати боқимондаи ҷазояшон аз як то панҷ солро ташкил медиҳад. Мусоҳиб, ки бо сабабҳои амниятӣ номаш ифшо нашудааст, афзуд:
“Онҳоро ё бо ваъдаҳои фиребанда ва ё зӯран водор мекунанд, ки ба ҷанг раванд. Ба Сафорати Тоҷикистон дар Русия муроҷиат кардаанд, вале посухе нагирифтанд.”
Ба иттилои манбаъ, махсусан дар як соли охир гурӯҳи муайяни маҳбусон ба ин зиндон оварда шуда, ҳадаф — ҷалби онҳо ба ҷанг будааст. Аввал кормандони муассиса бо намояндагони Вазорати дифоъ сӯҳбатҳо анҷом медоданд, вале пас аз радди иштирок дар ҷанг, муносибат ба зиндониён тағйир ёфт.
“Касоне, ки имзо намегузоранд, ба ШИЗО интиқол меёбанд, аз зангҳои телефонӣ ва мулоқот бо наздикон маҳрум мешаванд,” — афзуд мусоҳиб.
Сокинон аз хомӯшии мақомот нигаронанд
Наздикони маҳбусони ба ҷанг бурдашуда бо расонаҳо дар тамос шудаанд ва мегӯянд, сарнавишти наздиконашон маълум нест. Сафорати Тоҷикистон дар Русия то ҳол дар ин бора изҳорот надодааст.
Ин ҳолат дар пасманзари он сурат мегирад, ки дар солҳои охир даҳҳо зиндонии тоҷик тавассути гурӯҳи “Вагнер” ё мустақиман аз ҷониби Вазорати дифоъ ба ҷанги Украина ҷалб шудаанд. Ин амалиёт акнун расман аз ҷониби мақомоти Русия идора мешавад.
Ҷанг тамом намешавад, сафарбаркунӣ идома дорад
Бо вуҷуди он ки раҳбарони Русия ва Украина аз муҳити сулҳ ҳарф мезананд ва ҳушдор медиҳанд, ки ба корхонаҳои энергетикӣ ҳамла намекунанд, ҳамлаҳои ҳаррӯзаву густарда идома доранд.
Президенти ИМА, Доналд Трамп, ваъда додааст, ки дар сурати дубора ба қудрат расидан, ҷангро дар муддати кӯтоҳ ба поён мерасонад.
Аммо дар ҳамин ҳол, Русия сафарбарии нав эълон кард, ки бар асоси он то 160 ҳазор нафари дигар ба хидмати ҳарбӣ ҷалб хоҳанд шуд. Украина ин иқдомро далели қатъ нагардидани нияти Маскав барои идомаи низоъ медонад.
Нигарониҳо аз истифодаи маҳбусон ҳамчун “пушти тир”
Созмонҳои ҳомии ҳуқуқ ва ҷомеаи шаҳрвандӣ борҳо истифодаи маҳбусон дар ҷангҳоро нақзи шадиди ҳуқуқи инсон арзёбӣ кардаанд. Мувофиқи қонунҳои байналмилалӣ, ҷалби шахсони зери маҳбас ба амалҳои ҷангӣ бе ризоияти онҳо амали ғайриқонунӣ ва ҳамзистӣ бо шиканҷа маҳсуб мешавад.
Мақомоти Тоҷикистон то ҳол дар робита ба интиқоли зиндониён ба ҷанг дар Украина расман изҳорот нашр накардаанд.
