“Ин кишварҳо ба мо занг мезананд, ба пуштам бӯса мекунанд. Онҳо аз иштиёқи бастани қарордод мемиранд” — бо ин ибораи пуршӯру ғазабнок Доналд Трамп, президенти собиқи ИМА, бори дигар як баҳси доғи иқтисодии ҷаҳониро ба миён овард.
Суханони ӯ танҳо як изҳороти сиёсӣ нестанд — балки бозгӯкунандаи рӯҳияи шадиди рақобати иқтисодӣ ва оғози навбатии ҷанги боҷи ҷаҳонӣ мебошанд.
Боҷи 104% аз ИМА ва посухи сахти Чин
Трамп зимни суханрониаш гуфт, ки мехоҳад молҳои чиниро бо боҷи 104% маҳдуд кунад, то “бозори дохилии Амрикоро ҳимоя кунад”. Чин дар ҷавоб, бидуни таъхир, боҷи 84% ба молҳои амрикоӣ ҷорӣ намуд.
Ҳамин тавр, ҷанги боҷи дуҷониба расман шиддат мегирад. Вале дар паси ин рақамҳо — ояндаи норӯшани иқтисоди ҷаҳонӣ қарор дорад.
Ҷалби Канада ва Иттиҳоди Аврупо ба ҷанг
Амалиёти ҷангии иқтисодӣ танҳо ба ИМА ва Чин маҳдуд нашуд:
- Канада эълон кард, ки ба автомобилҳои амрикоӣ 25% боҷ ҷорӣ мекунад;
- Иттиҳоди Аврупо низ эълон дошт, ки аз 15 апрел чораҳои ҷавобиро ба таври поэтапӣ амалӣ хоҳад кард.
Ин ҳамоҳангии бозигарони глобалӣ алайҳи ИМА нишон медиҳад, ки сиёсати «America First» метавонад ба «America Alone» табдил ёбад.
Бозорҳои ҷаҳонӣ зери фишор: Нишонаҳои буҳрон?
Мувофиқи гузоришҳои ахири Bloomberg ва Reuters, бозорҳои ҷаҳонӣ аз поёнравии пайвастаи арзиши саҳмияҳо ранҷ мебаранд. Индекси Dow Jones ва Nasdaq якбора коҳиш ёфта, сармоягузоронро водор кардааст, ки ба бозорҳои устувортар рӯ биоранд.
Иқтисодшиносон ҳушдор медиҳанд:
“Ҷанги боҷҳо на танҳо таваррумро боло мебарад, балки метавонад ба сустшавии густурдаи иқтисоди ҷаҳон сабаб шавад.”
Ҷаҳон дар роҳи ноустувор
Сиёсати боҷбандии Трамп гӯё бо ҳадафи ҳимояи бозори дохилӣ сурат мегирад, аммо дар амал як сустии танзимнашаванда ва хатари буҳрони ҷаҳонӣ дар паси он пинҳон аст. Зеро бе назардошти манфиати шарикони тиҷоратӣ ва бо риторикаи таҳқиромез (ҳамонанди “целуют меня в задницу”), дипломатияи иқтисодӣ ба муноқиша табдил ёфтааст.
Хулоса: Кӣ мебарад ва кӣ мебозад?
Дар кӯтоҳмуддат, ба назар мерасад ҳар кишвар мехоҳад худ аз манфиат бархӯрдор шавад. Вале дар дарозмуддат — ҳама мебозанд: ИМА, Чин, Аврупо, ва ҳатто кишварҳои рӯ ба рушд, ки зери таъсири ин ҷанг мустақимона қарор надоранд.
Ҳоло ҷаҳон ба сӯи як марҳилаи нави ноустувории иқтисодӣ меравад, ки метавонад боис шавад тиҷорати озод маҳдуд, ҳамкорӣ суст ва рушди иқтисодӣ боздошта шавад.
TajNews | Барои фаҳмидани рӯйдодҳои ҷаҳонӣ — ҳамеша бо мо бошед.
Мо таҳлил мекунем, то шумо бохабар бошед.
