16 феврали соли 2024, дар колонияи ‘Полярный волк’ (Харп), воқеъ дар Ямало-Ненетскии Русия, Алексей Навалний, яке аз мухолифони асосии режими Владимир Путин, ба таври мармуз даргузашт. Ҳукумати Русия сабаби маргро ‘отриви тромб’ эълон кард, аммо ҷонибдоронаш, хонаводаи ӯ ва созмонҳои ҳуқуқи башар ин иддаоро зери шубҳа гузошта, талаб доранд, ки таҳқиқоти мустақилона гузаронида шавад (Meduza.io).
Навалний як сол қабл аз маргаш ба ҳабси тӯлонӣ маҳкум шуда буд, зеро ӯро ба ‘экстремизм’ муттаҳам карданд. Ӯро, ки қаблан бо заҳри ‘Новичок’ заҳролуд шуда буд, пас аз бозгашт аз Олмон, моҳи январи 2021, дарҳол боздошт карданд (BBC).
Алексей Навалний кист? Чаро ӯро ҳабс карданд?
Алексей Анатолевич Навалний (4 июни 1976 – 16 феврали 2024) як сиёсатмадор, ҳуқуқшинос ва фаъоли ҷамъиятии рус буд. Ӯ дар оилаи низомӣ дар вилояти Москва таваллуд шуда, таҳсилоти ҳуқуқӣ ва иқтисодиро дар Донишгоҳи дӯстии халқҳои Русия ва Академияи молиявии назди Ҳукумати Федератсияи Русия гирифтааст (Wikipedia).
Фаъолияти сиёсӣ ва мубориза бо коррупсия
Дар солҳои 2010, ӯ ба ‘Фонди мубориза бо коррупсия’ (ФБК) таъсис дод, ки фасоди ҳукуматии Русияро таҳқиқ мекард. Навалний дар таҳқиқоти худ парвандаҳои фасодкоронаи мақомоти баландпояро фош карда, хусусан филми мустанади ‘Он ба шумо Димон нест’, ки дороиҳои махфии Дмитрий Медведев, собиқ сарвазири Русияро нишон медод, ӯро машҳур кард (YouTube — Навальный).
Заҳролудшавӣ ва боздошт
Дар моҳи августи 2020, Навалний дар сафари корӣ дар Русия бо заҳри ‘Новичок’ заҳролуд шуд. Ӯро ба Олмон интиқол доданд, ки дар он ҷо ӯ аз кома баромад. Гурӯҳи тадқиқотии Bellingcat ва расонаҳои байналмилалӣ, аз ҷумла CNN, собит карданд, ки заҳролудшавии ӯро Хадамоти амнияти Русия (ФСБ) амалӣ кардааст (Bellingcat).
Бо вуҷуди огоҳӣ аз хатар, январи 2021 ӯ ба Русия баргашт ва ҳангоми фуруд омадан дар Москва боздошт шуд. Дар додгоҳ ӯро бо парвандаи сохтаи ‘қаллобӣ’ ва ‘экстремизм’ муттаҳам карданд ва дар натиҷа ӯро ба 19 соли зиндон маҳкум карданд (BBC).
Марги Навалний ва вокунишҳои ҷаҳонӣ
16 феврали 2024, Навалний дар колонияи низомаш махсус дар Ҳарп даргузашт. Ҳукумати Русия иддао кард, ки ӯ аз бемории дил фавтидааст, аммо ҳуқуқшиносони ӯ натавонистанд ҷасади ӯро бинанд ва таҳқиқоти мустақил анҷом дода нашуд (Svoboda.org).
Вокуниши байналмилалӣ сахт буд. ИМА, Иттиҳоди Аврупо ва Созмони Милали Муттаҳид ҳукумати Русияро барои марги Навалний масъул донистанд. Ҷо Байден, раисиҷумҳури ИМА, эълом дошт, ки ‘Навалний барои озодӣ ҷон дод’ ва таҳримҳои нави зидди Русияро эълон кард (The Guardian).
Аксияҳои ёдбуд дар саросари ҷаҳон
Имрӯз, 16 феврали 2025, дар даҳҳо кишвар, аз Аргентина то Австралия, маросимҳои ёдбуди Навалний баргузор мешаванд.
Дар Лондон, Берлин, Париж, Варшава ва Вашингтон тарафдорони ӯ бо гулгузорӣ, намоиши филмҳои мустанад ва ҷамъомадҳо хотираи ӯро гиромӣ медоранд (Meduza.io, rus.lsm.lv).
Дар Москва, бо вуҷуди хатари боздошт, мардум ба қабристони Борисовское, ки Навалний дар онҷо дафн шудааст, меоянд ва гул мегузоранд. Полис назорати сахт ҷорӣ кардааст, ва дар гузашта одамон барои чунин амалҳо ҷарима ва ҳабс шудаанд (Svoboda.org).
Мероси Навалний – мубориза барои озодӣ ва адолат
Алексей Навалний ҳамчун рамзи муқовимат ба режими Путин боқӣ мемонад. Фаъолиятҳои ӯ ҳазорон нафарро барои идомаи мубориза алайҳи диктатура ва фасоди ҳукумат ҳавасманд сохт.
Ҳамсари ӯ, Юлия Навалная, ҳоло роҳбари ҳаракати ӯро ба уҳда гирифтааст ва дар суханронии худ гуфтааст:
«Алексей зинда аст. Ӯ дар ҳар нафаре, ки барои озодӣ мубориза мебарад, боқӣ мемонад.»
Больше на Хабарҳои Тоҷикистон – Садои мустақили мардум
Subscribe to get the latest posts sent to your email.