Дар рӯзи аввали даъвати баҳории шаҳрвандон ба сафи Қувваҳои мусаллаҳи Тоҷикистон, мақомоти расмӣ хабар доданд, ки се минтақаи кишвар — ВМКБ, Хатлон ва Рашт — дар як рӯз нақшаи даъватро “100 дарсад” иҷро кардаанд.
Хабаргузории давлатии “Ховар”, бо истинод ба мақомоти маҳаллӣ ин хабарро нашр кардааст, аммо на шумораи дақиқи ҷавонони даъватшуда ва на омори умумии даъват то ҳол аз ҷониби Вазорати мудофиа дар ягон манбаи расмӣ нашр нашудааст.
Мақомот мегӯянд “ихтиёрӣ”, мардум мегӯянд “маҷбурӣ”
Мақомдорон иҷрои фаврии нақшаро ба баланд шудани ҳисси ватандӯстӣ ва омодагии ҷавонон рабт медиҳанд. Аммо бархе шикоятҳо ва таҳлилҳо аз минтақаҳо нишон медиҳанд, ки ҷалби ҷавонон на ҳамеша бо хоҳиши худи онҳо сурат мегирад.
Сокинон ва таҳлилгарони мустақил мегӯянд, ки ҳанӯз ҳам даъват бо маҷбурӣ, гузаронидани рейдҳо (“облава”), фишор ба волидон, қатъи барқ, бастани масҷидҳо ва дигар усулҳои ғайриқонунӣ дар амалиёти ҷалб истифода мешаванд.
Дар гузашта низ мақомот чунин шеваҳоро рад карда буданд, аммо далелҳои хабарнигорон ва гузоришҳо аз мавридҳои поймолкунии ҳуқуқи даъватшавандагон зиёд нашр шудаанд.
Даъвати ронандаҳо – усули нав ё фишор бо тарзи дигар?
Дар давлати тирамоҳии соли 2024, Ҷаҳонгиршоҳи Рустамшоҳ, сухангӯи раиси вилояти Хатлон гуфта буд, ки беш аз 3 ҳазор ҷавон ба курсҳои ронандагӣ ҷалб ва баъд аз гирифтани шаҳодатнома ба артиш фиристода шуданд. Ин раванд низ, ба ақидаи коршиносон, шеваи нармтар ва камтар чашмраси ҷалби маҷбурӣ унвон мешавад.
Эътирофи мушкилот, аммо на ислоҳ
Вазири мудофиа Шералӣ Мирзо дар ҷаласаи пеш аз даъвати тирамоҳии соли гузашта эътироф карда буд, ки масъалаҳои ҷиддӣ дар равандҳои даъват ба артиш вуҷуд доранд. Ӯ аз зердастонаш талаб карда буд, ки зимни ҷалби ҷавонон аз қонуншиканӣ худдорӣ намоянд.
Аммо таҳлилгарон мегӯянд, ки бидуни ислоҳоти амиқ дар системаи дифоъ, супоришҳо натиҷаи назаррас намедиҳанд.
Оё 100% иҷрои нақша дар як рӯз воқеист?
Мақомоти расмӣ иддао доранд, ки минтақаи Рашт, ки солҳои охир аз камфаъолтарин минтақаҳо дар даъвати ҷавонон буд, имсол низ дар рӯзи аввал нақшаро пурра иҷро кардааст. Барои ВМКБ ва Хатлон, ин ҳолат такрорӣ аст, аммо иҷрои комили нақша дар як рӯз, бидуни шарҳи расмии оморӣ, суолҳои ҷиддӣ дар байни ҷомеа ва коршиносон ба вуҷуд овардааст.
Хулоса
Даъвати баҳории имсола аз 1-уми апрел оғоз мешавад ва то охири моҳи май идома меёбад. Шаҳрвандони синни 18 то 27-сола ба хизмати ҳатмии ҳарбӣ ҷалб мешаванд. Бо вуҷуди эълони иҷрои “100%”-и нақша дар рӯзи аввал, набудани шаффофият, истифодаи фишор ва маҷбуркунӣ ва набудани омори кушода ба ноэътимодӣ дар ҷомеа нисбат ба ин раванд мусоидат мекунад.
TajNews.org – Хабар, таҳлил ва назари мустақил!
