Мақомоти Қирғизистон ду шаҳрвандашонро барои кӯшиши интиқоли ғайриқонунии 23 сар гов ба Тоҷикистон боздошт карданд. Ба қавли расонаҳои Қирғизистон, ин афрод қасд доштаанд тавассути ноҳияи Лайлак, як минтақаи ҳассоси наздик ба сарҳад, буқаҳо ва модаговро ба Тоҷикистон интиқол диҳанд.
Ин ҳодиса нишон медиҳад, ки новобаста ба баста будани марзи байни ду кишвар, ки пас аз низоъҳои хунин дар соли 2022 ба миён омад, қочоқ ва амалҳои ғайриқонунӣ идома доранд. Ҳарчанд гумонбарон боздошт шуда, ба мақомоти дахлдори Қирғизистон супурда шудаанд, аммо ин саволро ба миён меорад: оё Қирғизистон сарҳади худро зери назорат дорад?
Дуздӣ ё душманӣ?
Интиқоли ғайриқонунии молу чорво дар минтақаҳои марзӣ мавзӯи нав нест. Аммо чунин амалҳо дар шароити вазнини муносибатҳои байни ду кишвар метавонад танҳо оташро ба равобити аллакай ноором илова кунад. Ба ҷои он ки қонуншиканон пешгирӣ шаванд, чунин ҳодисаҳо нишон медиҳанд, ки баъзе афрод аз вазъи сарҳад истифода бурда, амнияти минтақаҳоро зери хатар мегузоранд.
Хатарҳои нав барои амният
Сабаби аслии чунин ҳодисаҳо номуайянии марз ва мушкилоти таърихии байни ду кишвар мебошад. Сарҳади муштараки 976-километра солҳо боз доғистони низоъҳои марбут ба замин, роҳ ва об аст. Баъзеҳо шояд чунин амалҳоро ҳамчун як ҳодисаи ҷузъӣ бинанд, аммо он метавонад ба амнияти умумии сарҳадии минтақа таъсири манфӣ расонад.
Сарҳад: Роҳ ба ҳамкорӣ ё манбаи душманӣ?
Сарҳадҳо бояд василаи ҳамкорӣ ва иттиҳод бошанд, на макони низоъ. Аммо чунин ҳодисаҳо ва вазъияти мавҷудаи амниятӣ нишон медиҳанд, ки на танҳо марз, балки муносибатҳои ду кишвар ба таҳкими ҷиддӣ ниёз доранд. Қирғизистон ва Тоҷикистон бояд иқдомоти муассиреро барои пешгирии амалҳои ғайриқонунӣ ва таъмини амнияти сокинон рӯи кор оранд.
Дар сурати нодида гирифтани чунин қонуншиканиҳо, шояд “дузд дар ҳама ҷо дузд аст” гуфтаи мардумӣ ба воқеият табдил ёбад.
